เครื่องดับเพลิงแบบมือถือ

อาคารโรงงานนอกจากได้มีการติดตั้งระบบ ดับเพลิงอัตโนมัติแล้ว ยังต้องติดตั้งเครื่องดับเพลิง แบบมือถือโดยให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่ได้ กำหนดไว้ในหมวดนี้ เครื่องดับเพลิงแบบมือถือต้องเหมาะสมกับ ประเภทของเชื้อเพลิงและเป็นไปตาม มอก. ๓๓๒ เครื่องดับเพลิงยกหิ้วชนิดผงเคมีแห้ง หรือ มอก. ๘๘๑ เครื่องดับเพลิงยกหิ้ว : คาร์บอนไดออกไซด์ หรือ มอก. ๘๘๒ เครื่องดับเพลิงยกหิ้ว : โฟม หรือ มาตรฐานที่สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์ อุตสาหกรรมกำหนด หรือมาตรฐานอื่นที่ เทียบเท่า

แม้จะมีการติดตั้งระบบดับเพลิงอัตโนมัติในโรงงานแล้ว ทุกโรงงานจำเป็นต้องมีการติดตั้งเครื่องดับเพลิงแบบมือถือ ด้วย เนื่องจากเครื่องดับเพลิงแบบมือถือมีวัตถุประสงค์ในการ ใช้ดับเพลิงเบื้องต้น หรือเมื่อมีผู้พบเห็นเหตุเพลิงไหม้เริ่มต้น จะสามารถใช้เครื่องดับเพลิงแบบมือถือทำการดับเพลิงได้ใน ทันที โดยไม่ต้องรอให้ระบบดับเพลิงอัตโนมัติทำงานซึ่งอาจ ทำให้เกิดความเสียหายกับอุปกรณ์หรือทรัพย์สินภายในพื้นที่ นั้นๆ 

สารดับเพลิงแต่ละชนิดที่บรรจุในเครื่องดับเพลิงแบบมือถือ มีความสามารถและความเหมาะสมกับการดับเพลิงแต่ละประเภท ที่แตกต่างกัน ซึ่งมีอยู่ ๕ ประเภท ดังนี้ • เพลิงประเภท เอ คือ เพลิงไหม้ที่เกิดจากเชื้อเพลิงธรรมดา ทั่วไป เช่น ไม้ผ้า กระดาษ ยาง และพลาสติกประเภท ต่างๆ โดยมีสัญลักษณ์เป็นอักษร เอ อยู่ภายในรูป สามเหลี่ยมสีเขียว • เพลิงประเภท บีคือ เพลิงไหม้ที่เกิดจากของเหลวไวไฟ ของเหลวติดไฟ และก๊าซไวไฟ โดยมีสัญลักษณ์เป็นอักษร บีอยู่ภายในรูปสี่เหลี่ยมสีแดง • เพลิงประเภท ซีคือ เพลิงไหม้ที่เกิดกับอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ยัง มีการใช้กระแสไฟฟ้าอยู่ โดยมีสัญลักษณ์เป็นอักษร ซีอยู่ ภายในรูปวงกลมสีฟ้า • เพลิงประเภท ดีคือ เพลิงไหม้ที่เกิดกับโลหะติดไฟ เช่น แมกนีเซียม ไททาเนียม โซเดียม และโปตัสเซียม โดยมี สัญลักษณ์อักษร ดีอยู่ภายในรูปดาวห้าแฉกสีเหลือง • เพลิงประเภท เค คือ เพลิงไหม้ที่เกิดกับเครื่องครัวที่มีการ ปรุงอาหารโดยใช้น้ำมันพืช หรือไขสัตว์ซึ่งสามารถติดไฟได้ มีสัญลักษณ์อักษร เค เครื่องดับเพลิงแบบมือถือที่เลือกใช้ต้องได้รับการรับรองผลิตภัณฑ์ตามมาตรฐานของ ประเทศไทย คือ มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมไทย (มอก.) หรือมาตรฐานอื่นที่เทียบเท่า ตัวอย่างเช่น มาตรฐาน UL (Underwriters Laboratories Inc.) ซึ่งเป็นมาตรฐานผลิตภัณฑ์ ด้านความปลอดภัยของประเทศสหรัฐอเมริกา

เครื่องดับเพลิงแบบมือถือต้องมีขนาดบรรจุไม่น้อยกว่า ๔.๕ กิโลกรัม พร้อม ใช้งานได้ตลอดเวลา โดยต้องมีการตรวจสอบสภาพและความพร้อมในการใช้งาน ไม่น้อยกว่าหกเดือนต่อหนึ่งครั้ง

เครื่องดับเพลิงแบบมือถือที่ติดตั้งในพื้นที่ต่างๆ ในโรงงานต้องมีขนาดไม่น้อยกว่า ๔.๕ กิโลกรัม (๑๐ ปอนด์) โดยเครื่องดับเพลิงแบบมือถือมีหลายประเภทตามชนิดของสารดับเพลิงที่ บรรจุเพื่อใช้ในการดับเพลิงกับเชื้อเพลิงแต่ละประเภท

ต้องมีการตรวจสอบสภาพของเครื่องดับเพลิงแบบมือถือให้มีความพร้อมในการใช้งานได้ ตลอดเวลา โดยต้องตรวจสอบเครื่องดับเพลิงแบบมือถืออย่างน้อยทุกๆ ๖ เดือน การตรวจสอบ สามารถกระทำตามที่ผู้ผลิตกำหนดหรืออย่างน้อยต้องมีการตรวจสอบความดันที่มาตรวัดและ สภาพอุปกรณ์ยึดสลัก (Tamper Seal) ของสลักดึง (Pull Pin) ต้องอยู่ในสภาพปกติ พร้อมทั้ง ป้ายรายละเอียดต่างๆ ที่ด้านข้างเครื่องดับเพลิงแบบมือถือต้องอยู่ในสภาพที่สามารถอ่านวิธีการ ใช้งานและประเภทสารดับเพลิงได้อย่างชัดเจน

อ้างอิง: คู่มือการปฎิบัติงานตามประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง การป้องกันและระงับอัคคีภัยในโรงงาน พ.ศ. ๒๕๕๒